Οι Δημιουργοί... και τα Έργα τους 13: Θέμος Ανδρεόπουλος [1917-1996] Αθήνα, Ελλάδα

Ο ζωγράφος Θέμος Ανδρεόπουλος, ένας από τους πιο σημαντικούς εικονογράφους και εκδότες παιδικών περιοδικών. Με τους ήρωες των έργων του μεγάλωσαν πολλές γενιές Ελλήνων.

Το πρώτο του σκίτσο δημοσιεύτηκε μόλις το 1937. Και έκανε κόμικς αθάνατα έργα της Κλασσικής Λογοτεχνίας. Ο «Μικρός Σερίφης» το 1962 έφερε την εκδοτική σφραγίδα του. Αλλά και ο «Μικρός Κάου-Μπόϋ», ο «Μικρός Αρχηγός», το περιοδικό «Τάμ-Τάμ»... Οι ήρωες του συνδέθηκαν με τη νιότη μας. Ο Θέμος Ανδρεόπουλος, πατέρας του Τζιμ Άνταμς, του Τσιπιρίπο και του Πεπίτο δεν υπάρχει πια. Θα υπάρχει, πάντα, όμως, ο «Μικρός Σερίφης», ο «Μικρός Καου-Μπόϋ» και ο «Μικρός Αρχηγός»... Τα κλασσικά εικονογραφημένα. Στις αναμνήσεις μας, στα παλιά τεύχη, πίσω από κάθε σκιτσογράφο, στην ιστορία των ελληνικών κόμικς. Γεννημένος το 1917 στην Αθήνα, είναι ο μικρότερος και με μεγάλη διαφορά ηλικίας από τα πέντε παιδιά μιας οικογένειας φιλότεχνων και βιβλιόφιλων. Ο πατέρας του ήταν έμπορος από τη Ναύπακτο που έζησε τα περισσότερα χρόνια του μετανάστης στη Ρουμανία, στην τσαρική Ρωσία και στον Καναδά.

Ο Θέμος Ανδρεόπουλος, ακολουθώντας τη φυσική του κλίση προς τη ζωγραφική, σπούδασε στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών, στο εργαστήριο του Ουμβέρτου Αργυρού. Παράλληλα εργαζόταν σε ένα κοσμηματοπωλείο σχεδιάζοντας κοσμήματα σε στυλ art deco. Κατά τον ελληνο-ιταλικό πόλεμο πολέμησε στο μέτωπο της Αλβανίας και τραυματίστηκε σοβαρά στο κεφάλι από θραύσματα οβίδας. Κατάλοιπο αυτού του τραυματισμού είναι μια βαρηκοΐα η οποία επέδρασε στο χαρακτήρα του κάνοντας τον περισσότερο εσωστρεφή. Αφοσιώνεται ολοκληρωτικά στην τέχνη και στον κόσμο της φαντασίας. Διαβάζει κλασική λογοτεχνία, ιστορίες περιπέτειας και μυστηρίου και φυσικά κόμικς. Είναι φανατικός φίλος του κινηματογράφου και επηρεάζεται πολύ από την τεχνοτροπία των ταινιών του Disney. Ο κινηματογράφος και τα κόμικς είναι οι κεντρικοί άξονες γύρω από τους οποίους περιστρέφεται όλο το έργο του. Άλλωστε, θεωρούσε ότι τα κόμικς είναι μια μορφή έντυπου κινηματογράφου. Το 1947 ανοίγει ένα ατελιέ γραφικών τεχνών αποφασίζοντας να δώσει αυτό τον προσανατολισμό στη ζωγραφική του. Είχε όμως ήδη στο ενεργητικό του μια πλούσια καλλιτεχνική δραστηριότητα με πολλές δημοσιεύσεις εικονογραφήσεων και κόμικς σε περιοδικά και εφημερίδες.

Το πρώτο του σκίτσο δημοσιεύτηκε το 1937 στο περιοδικό ποικίλης ύλης «Εβδομάς». Ήταν μια εικονογράφηση στο διήγημα "Τα Χριστούγεννα Ενός Κακού Ανθρώπου", του Δημήτρη Ψαθά, παραλλαγή της γνωστής ιστορίας του Ντίκενς. Στη διάρκεια της θητείας του είχε δημιουργήσει τον Σάντρο, το πρώτο ελληνικό κόμικς, με υπόθεση ένα μεσαιωνικό παραμύθι, το οποίο δημοσιεύτηκε αργότερα σε συνέχειες στο περιοδικό «Ελληνόπουλο» (1945). Σε μορφή κόμικς είχε αποδώσει κινηματογραφικές ταινίες με θέματα από την κλασσική λογοτεχνία, όπως το έργο του Μαρκ Τουέν "Πρίγκιψ και Φτωχός" (1945). Σαν εικονογράφος συνεργάστηκε με περιοδικά ποικίλης ύλης («Μπουκέτο», «Θεατής», «Ρομάντσο», «Εικόνες») με εφημερίδες («Εμπρός», «Εθνικός Κήρυξ», «Ακρόπολις», «Μακεδονία»), με εκδοτικούς οίκους (Αλικιώτης, Αστήρ, Άγκυρα, Καμπάνας), με παιδικά περιοδικά («Ελληνόπουλο», «Θησαυρός των Παιδιών», «Σινεάκ», «Μάσκα», «Ταρζάν», «Παιδική Χαρά», «Σπίτι του Παιδιού», «Διάπλασις των Παίδων», «Μικρός Ήρωας», «Ζωή του Παιδιού»), επιμελήθηκε διαφημίσεις, σχολικά βιβλία, εγκυκλοπαίδειες και ασχολήθηκε με ταινίες κινουμένων σχεδίων.

Η ιδιαίτερη τεχνοτροπία του Θέμου Ανδρεόπουλου διαπερνά και χαρακτηρίζει την πλούσια καλλιτεχνική παραγωγή του από το τέλος της δεκαετίας του 1930 έως τις αρχές της δεκαετίας του 90. Το 1949 ίδρυσε μια βραχύβια σχολή ζωγραφικής με την επωνυμία ΜΕΤΡΟ, σε συνεργασία με το ζωγράφο Ευάγγελο Ρόμβο και το γλύπτη Απάρτη. Ένα χρόνο αργότερα, το 1950, εξέδωσε το πρωτοποριακό εβδομαδιαίο περιοδικό «Τάμ-Τάμ», το πρώτο αμιγώς ελληνικό περιοδικό με κόμικς! Το 1953 επιχείρησε να ασχοληθεί με τον κινηματογράφο ιδρύοντας με το σκηνοθέτη Αλέξ. Γαβριήλ μια εταιρεία παραγωγής κινουμένων σχεδίων. Αποτέλεσμα αυτής της προσπάθειας ήταν μερικές πειραματικές ταινίες για διαφημίσεις! Το 1957 εκδίδει τα «Κινηματογραφικά Εικονογραφημένα», μια απόπειρα απόδοσης σε εικονογραφημένη περιληπτική μορφή κινηματογραφικών ταινιών. Ανάλογη προσπάθεια επαναλαμβάνεται και αργότερα σε άλλο ύφος και σχήμα, με αυτοτελή μηνιαία τεύχη με επιτυχίες του κινηματογράφου ("Ο Λόρενς της Αραβίας", "Ελ Σιντ", "Πράκτωρ 007 εναντίον Χρυσοδακτύλου", "Κλεοπάτρα" κ.ά.).

Μια αξιόλογη εκδοτική προσπάθεια αποτελεί το «Πάνθεον Αριστουργημάτων» (1960) σε πρωτότυπο σχήμα και σχεδιασμό. Πρόκειται για αυτοτελή τεύχη με περιλήψεις κλασσικών, λογοτεχνικών έργων. Μερικοί χαρακτηριστικοί τίτλοι είναι "Ο Κόμης Μοντεκρίστο", "Η Μούμια του Ινχοτέπ", "Ο Ρομπέν των Δασών", "Δόκτωρ Τζέκιλ", "Ο κλέφτης της Βαγδάτης" κ.ά.

Το 1962 ο Θέμος Ανδρεόπουλος εξέδωσε το περιοδικό «Μικρός Σερίφης» σε συνεργασία με τον Πότη Στρατίκη, ο οποίος έγραφε τα κείμενα με το ψευδώνυμο Κώστας Φωτεινός. Πρόκειται για ιστορίες γουέστερν με κεντρικό ήρωα ένα δεκαεπτάχρονο σερίφη ελληνικής καταγωγής, τον Τζιμ Άνταμς ή Δημήτρη Αδαμόπουλο, τον οποίο πλαισίωναν η γοητευτική Ντιάνα, ο κωμικός Μεξικανός Πεπίτο Γκονζάλες και ο μικρός Ινδιάνος Τσιπιρίπο. Το 1963 εκδόθηκε το περιοδικό «Μικρός Καου-Μπόϋ» με τους ίδιους ήρωες, σε διαφορετικό, μικρότερο σχήμα. Ο «Μικρός Καου-Μπόϋ» υπήρξε ένα από τα πιο δημοφιλή και μακρόβια παιδικά περιοδικά, καθώς συμπλήρωσε τριάντα χρόνια συνεχούς κυκλοφορίας με 1.218 τεύχη. Από το 1973 κυκλοφορούσε παράλληλα το περιοδικό «Μικρός Αρχηγός», με αναδημοσιεύσεις παλιότερων ιστοριών, καθώς επίσης και μηνιαίες εκδόσεις με νέες, πρωτότυπες ιστορίες σε μεγαλύτερο σχήμα («Υπέρτεύχος Μικρός Καου-Μπόϋ/«Ντιάνα»).

Η εκδοτική δραστηριότητα του Θέμου Ανδρεόπουλου επεκτάθηκε σε ένα πλήθος παιδικών περιοδικών. Υπήρξε ο πρώτος που δημοσίευσε στα ελληνικά τις ιστορίες του Λούκυ Λουκ των Morris και Goscinny, το 1968. Επίσης εξέδωσε τα περιοδικά «Χρυσός Αετός–Κένταλ» (1968), «Λάκυ» (1972), «Τόμπυ», «Κοκορίκο», «Μάϊτυ Μάους», «Αριστοκράτες» κ.ά. Οι εικονογραφήσεις του βασίζονται σε ένα οργανωμένο, εκτενές αρχείο. Από το τέλος της δεκαετίας του 1970 ο Θέμος Ανδρεόπουλος ασχολήθηκε συστηματικά με τη ζωγραφική. Χωρίς τη δέσμευση να ακολουθήσει ένα συγκεκριμένο σενάριο, αποδίδει με τους πίνακες του μια πλατιά θεματογραφία με νατουραλιστική ή σουρεαλιστική διάθεση.

Από το άρθρο "Ο «Μικρός Σερίφης» κι ο «Μικρός Κάου-Μπόϋ» μεγαλώνουν τώρα μόνοι τους", του Βαγγέλη Σαΐτη, που δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Έθνος», στις 24/11/1996.

Το κείμενο δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά στο διαδίκτυο, μέσα από το blog http://historyofcomics.blogspot.gr