Επεισόδιο 10: ΓΟΥΕΛΣ ΦΑΡΓΚΟ (Polese)
Το κόμικς: Ο Pat έχει φύγει από το Fort Bridger και επιστρέφει στο Texas αλλά στο δρόμο πρώτα αναγκάζεται να επέμβει για να σώσει έναν επιχειρηματία ονόματι Geremia Bullock από τους Ute και κατόπιν φθάνοντας στο Fort Bent συναντά τους παλιόφιλους Kit Carson και Mac. Όταν οι οδηγοί του Bullock γίνονται τύφλα στο μεθύσι, αυτός προτείνει στους τρεις φίλους μας από 1.000 δολάρια για να τον οδηγήσουν στο San Francisco. Αυτή είναι μια πρόταση που φυσικά δεν μπορούν να αγνοήσουν.
Αφού τακτοποιήσουν την εκκρεμότητα με τους επίμονους Ute και υπερνικήσουν τις απρόβλεπτες αναποδιές της κακοτράχαλης διαδρομής, οι τέσσερις ταξιδιώτες γίνονται στόχος ενός πολύ ευέξαπτου χρυσοθήρα, αμέσως μόλις εισέρχονται στην κοιλάδα του San Joaquin. Από αυτόν ο Bullock μαθαίνει ότι ο ανταγωνιστής του, Henry Wells, έχει ήδη μεταβεί μέσω ενός ιστιοφόρου clipper στη California και ότι οι άμαξες της Wells-Fargo έχουν ήδη περισυλλέξει τα κομποδέματα των χρυσοθήρων. Έξαλλος ο Bullock παρατάει σύξυλους και απλήρωτους τον Pat, τον Carson και τον Mac και καλπάζει για το San Francisco. Έτσι οι μπατίρηδες φίλοι θα πρέπει να ευγνωμονούν τον γιγαντόσωμο Hank Monk, η γνωριμία με τον οποίο τους επιτρέπει να εγγραφούν στη κατάσταση μισθοδοσίας της Wells-Fargo.
Ο Pat γίνεται συνοδηγός του Hank Monk (μετέπειτα θρυλικής φιγούρας του West). Ο Bullock ωστόσο με τα τσιράκια του, τον Otto και τον Κροταλία, μηχανορραφεί προκειμένου να καταστρέψει τη Wells Fargo κι έτσι πρώτα η άμαξα του Monk και του Pat κι αργότερα αυτή του Carson και του Mac θα δεχθούν τις επιθέσεις μπράβων του. Ένα σπασμένο γεφυράκι στη διάβαση του Bear Creek αναγκάζει τον Monk να αλλάξει διαδρομή καθώς επιστρέφει από το Soldier's Gulch κι έτσι δίχως να το ξέρει γλιτώνει την ενέδρα που οι άντρες του Bullock του έχουν στήσει. Μια δεύτερη απόπειρα των συμμοριτών εναντίον της άμαξας του Monk, στην επιστροφή από το Poker Flat, θα καταλήξει επίσης άδοξα, αν και θα αφήσει τον παράτολμο Hank Monk τραυματισμένο να υποβαστάζεται από το συνοδηγό MacDonald.
Με την τρίτη φορά, ο Κροταλίας και ο Otto θα καταφέρουν να αποσπάσουν το χρηματοκιβώτιο από την άμαξα της Wells-Fargo που οδηγούσε ο Carson επιστρέφοντας από τη Hangtown, αφήνοντας τον Kit με ένα τεράστιο καρούμπαλο. O MacDonald και ο Mac θα κυνηγήσουν τους λωποδύτες μέχρι τα δρομάκια του Sacramento, για να τους πιάσουν στα πράσα μέσα στο γραφείο του Bullock. Τελικά ο Pat και o Mac αναγκάζουν τον επιχειρηματία με τις ανορθόδοξες μεθόδους να συρθεί εκλιπαρών για συγγνώμη στα γόνατα του Henry Wells.
Παρατηρήσεις: Μετά την ανακάλυψη χρυσού στο Sutter’s Mill της California το 1848, τεράστια κύματα μεταναστών και τυχοδιωκτών άρχισαν να μετακινούνται προς Δυσμάς. Στο χώρο των μεταφορών οι σημαντικότερες εταιρείες σε παναμερικανικό επίπεδο ήταν οι American Express (που είχαν ιδρύσει το 1850 ο Henry Wells από το Vermont, και oι William Fargo και John Butterfield από τη Νέα Υόρκη) και η Adams & Company. Ο Henry Wells, φοβούμενος ότι η Adams & Co θα πάρει το μονοπώλιο των μεταφορών προς τη California, δημιούργησε μαζί με τον Fargo και μερικά ακόμα μέλη του Δ.Σ. της American Express, μια νέα εταιρεία με αποκλειστικό αντικείμενο την παροχή υπηρεσιών όχι μόνο στο χώρο των μεταφορών αλλά και στον τραπεζικό τομέα στην απομακρυσμένη Πολιτεία. Η εταιρεία ονομάστηκε Wells–Fargo και ξεκίνησε τις δραστηριότητες της το 1852. Πρώτος της πρόεδρος ορίστηκε ο Edwin Morgan και τον διαδέχτηκε ο Danford Barney.
Το σύγχρονο εμπορικό σήμα της Wells–Fargo
Henry Wells
William Fargo
Στην αρχή ο ανταγωνισμός ήταν πολύ έντονος (πήραμε μια ιδέα πόσο έντονος ήταν, στο τεύχος μας), μια και φαίνεται πως εκείνες τις ηρωικές μέρες στην California οποιοσδήποτε με λίγα άλογα και μια άμαξα σύστηνε μεταφορική εταιρεία. Ένα μίνι τραπεζικό κραχ όμως, το 1855, έβγαλε εκτός μάχης τον περισσότερο ανταγωνισμό και άφησε τη Wells- Fargo, λαβωμένη μεν αλλά μόνη της πλέον, να κάνει παιχνίδι. Το γεγονός ότι η εταιρεία δεν κατέρρευσε το 1855 αλλά κατάφερε να διαφυλάξει τα συμφέροντα και τις περιουσίες των πελατών της, αύξησε τη φήμη της και μέχρι το 1866 ήταν πια ο κυρίαρχος στις μεταφορές–επικοινωνίες και τραπεζικές υπηρεσίες της California, είχε αφομοιώσει πλήρως της Overland Mail Company του John Butterfield (της οποίας ούτως ή άλλως η Wells-Fargo ήταν ο βασικός χρηματοδότης), είχε συμμετοχή στο 18μηνο εγχείρημα του Pony Express και τέλος είχε καταφέρει να εδραιώσει και να υποστηρίξει όλη τη διαδρομή του ταχυδρομείου από το Missouri μέχρι τον Ειρηνικό Ωκεανό.
Η Wells-Fargo αρχικά δεν είχε δικές της άμαξες και μίσθωνε από ιδιώτες για τα δρομολόγια της. Σταδιακά, ωστόσο, απέκτησε τον μεγαλύτερο ιδιόκτητο στόλο ταχυδρομικών αμαξών. Ο τύπος της άμαξας που συνδέθηκε κυρίως με τη Wells-Fargo ήταν η άμαξα Concord (βλ. φωτογραφία). Η άμαξα πήρε το όνομά της από την ομώνυμη πόλη του New Hampshire, όπου και δημιουργήθηκε από τους Stephens Abbot και Lewis Downing. Η εταιρεία τους (Abbot Downing Company) είχε σχεδιάσει ένα τύπο της Concord ήδη από το 1827. Κάθε μια κόστιζε περίπου 1,100$. Οι διηπειρωτικές διαδρομές της ταχυδρομικής άμαξας της Wells-Fargo έλαβαν τέλος με τη ζεύξη των σιδηροδρομικών γραμμών στο Promontory, το 1869 (βλ. τεύχος 45). Ωστόσο οι Concord συνέχισαν για πολλά χρόνια να ταξιδεύουν σε όλους τους προορισμούς που δεν μπορούσε να προσεγγίσει ο σιδηρόδρομος.
Η διώρυγα του Παναμά δεν υπήρχε φυσικά την εποχή που διαδραματίζονται τα γεγονότα μας. Το ταξίδι μέσω Παναμά σήμαινε ότι άνθρωποι και εμπορεύματα αποβιβαζόντουσαν στη μία όχθη (του Ατλαντικού) και επιβιβαζόντουσαν σε νέο πλοίο στην όχθη του Ειρηνικού. Τα clippers ήταν ταχέα ιστιοφόρα με τρία ή περισσότερα κατάρτια που κατασκευάζονταν στη Βαλτιμόρη και μετά τον πυρετό χρυσού της California το 1849 ευδοκίμησαν στη διαδρομή New York–San Francisco, μέσω ακρωτηρίου Horn φυσικά. Μπορούσαν να μεταφέρουν και εμπορεύματα, άλλωστε τα κατασκεύαζε και η Βρετανική Αυτοκρατορία για το εμπόριο με τις αποικίες της. Το 1852 θεωρείται πως γύρω στα 200 Clippers γυρόφερναν τις ακτές της Αμερικής. Αν υπήρχε Clipper με το όνομα Augusta δεν το εντόπισα αλλά δεν το αποκλείω καθώς φαίνεται να ήταν μια κοινή ονομασία για πλεούμενα (τουλάχιστον 2 ατμόπλοια είχαν την ονομασία Augusta μέχρι το 1853).
Σε σχέση με τους πόταμους που αναφέρονται στο τεύχος ο μεγαλύτερος είναι ο San Joaquin, ο οποίος με μήκος 589 χμ είναι και ο μεγαλύτερος ποταμός της Κεντρικής Καλιφόρνια. Έχει τις πηγές του στη Sierra Nevada και εκβάλει στον κόλπο του San Francisco. Οι ποταμοί Mokelumne και Calaveras (Calavera σημαίνει κρανίο, στα ισπανικά) είναι παραπόταμοι του San Joaquin καθώς εκβάλλουν σε αυτόν, στο ύψος του κόλπου πάντα.
Το χωριό του Soldier's Gulch σήμερα ονομάζεται Volcano, καθώς η κοιλάδα στην οποία είναι χτισμένη η πόλη θυμίζει έντονα κρατήρα, η Hangtown ονομαζόταν κανονικά Dry Diggings αλλά απέκτησε το τοπωνύμιο Hangtown, όταν το 1849 κρεμάσανε εκεί τρεις ληστές. Ήταν από τις πιο πλούσιες σε κοιτάσματα χρυσού περιοχές. Η πόλη υπάρχει και σήμερα αλλά λέγεται πλέον Placerville. Σε σχέση με την τοποθεσία Poker Flat της κομητείας Sierra, παρόλο που δεν συνδέεται με κάποια σημερινή πόλη, έμελλε να αποκτήσει το πιο γνωστό τοπωνύμιο λόγω της δημοφιλούς νουβέλας του Bret Harte, «The Outcasts of Poker Flat» (1869).
Από το 1957 έως το 1962 προβαλλόταν στις ΗΠΑ η τηλεοπτική σειρά western «Τales of The Wells Fargo» με τον Dale Robertson στο ρόλο του Jim Hardie να διαλευκάνει υποθέσεις σχετικές με τα δρομολόγια της εταιρείας.
Henry James "Hank” Monk
O Hank Monk ήταν πράγματι στην California το 1852, ωστόσο ήταν μόλις 26 ετών (ο D’Antonio τον παρουσιάζει ως σαραντάρη) και παρόλο που ήταν ήδη έμπειρος οδηγός ταχυδρομικής άμαξας μάλλον δεν είχε δουλέψει ακόμη για τη Wells Fargo. Περισσότερο φαίνεται να έχει συνδράμει στην εικόνα του Monk, η αναπαράσταση του ως Hank Bully, στο τεύχος του Lucky Luke “La Diligence” του 1966!
Το Οχυρό Bent (Bent’s Old Fort), όπου ο Pat συναντά τον Kit Carson, δεν ήταν στρατιωτικό οχυρό αλλά ένας εμπορικός σταθμός για να ξαποσταίνουν και να συναλλάσσονται οι βουνίσιοι και οι κυνηγοί γούνας. Πρόσφερε καταφύγιο, απάνεμο και ασφάλεια σε λευκούς και ινδιάνους ανεξαιρέτως και για ένα διάστημα είχε γίνει το δεύτερο σπίτι του Kit Carson (αν υποθέσουμε ότι είχε πρώτο), του Fremont κλπ. Το έχτισαν κατά μήκος του Santa Fe Trail, κοντά στον ποταμό Arkansas, στα όρια του σημερινού Colorado, οι αδελφοί Bent, έμποροι γούνας, το 1833 και γνώρισε πιένες μέχρι το 1848 περίπου. Στις μέρες του ήταν η πιο προκεχωρημένη εκδήλωση Αγγλοσαξονικού Πολιτισμού στις νοτιοδυτικές περιοχές. Τo 1849 ο William Bent ανατίναξε το οχυρό του γιατί είχε βαρεθεί να ταΐζει στρατιώτες, χωρίς να αποζημιώνεται ποτέ από την κυβέρνηση. Αργότερα το ξανάχτισε. Αυτό, το δεύτερο Fort Bent, είναι που βλέπουμε στην ιστορία μας.
Το εσωτερικό του Fort Bent, όπως διατηρείται σήμερα
Το 1859 το οχυρό πουλήθηκε στον αμερικάνικό στρατό και ακολούθως μετονομάστηκε σε Fort Fauntleroy. Το 1861 ο Συνταγματάρχης που έδωσε το όνομά του στο οχυρό, συντάχθηκε με την Ομοσπονδία κι έτσι το οχυρό μετονομάστηκε σε Fort Wise. Όταν ο Henry Wise, κυβερνήτης της Virginia, πήγε κι αυτός με τους Νότιους στον εμφύλιο, το οχυρό άλλαξε όνομα για τελευταία φορά σε Fort Lyon. Με αυτή την ονομασία θα το συναντήσουμε στις σελίδες του τεύχους 28 να συνδέεται με μια από τις πιο μαύρες σελίδες των Ινδιάνικων πολέμων.
St.Crispin
Ο Άγιος Κρισπίνος που επικαλείται ο Mac κάθε δεύτερο μπαλονάκι που του δίνεται ο λόγος, είναι -μαζί με τον δίδυμο αδελφό του Κρισπινιανό- Άγιοι της καθολικής εκκλησίας, προστάτες των εκδορέων δέρματος, των βυρσοδεψών και των γουναράδων!
Για τους Ute θα μιλήσουμε στην παρουσίαση του τεύχους 58.
ΞΕΝΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ
Collana Rodeo 18 (Ιταλία)
Storia del West 12 (Ιταλία)
Pionér 12 (Νορβηγία)
Epopeia Tri 10 (Βραζιλία)
Historia del Oeste 10 (Ισπανία)
Lännentie 6/1976 (Φινλανδία)
La Route de l' Ouest 105 (Γαλλία)
Και το ταξίδι για την
Κατάκτηση της Δύσης,
συνεχίζεται...
Έρευνα-κείμενα: CrazyHorse (κατά κόσμον, Μανώλης Εργαζάκης)
Επισκεφθείτε την ιστοσελίδα της "Κατάκτησης": http://kataktisidisis.blogspot.gr/
Επιμέλεια εικονογράφησης-παρουσίασης: adamsjim (Παναγιώτης Πλαφουτζής)
Για το blog "ΣΕΛΙΔΕΣ ΝΟΣΤΑΛΓΙΑΣ", 2019
http://selidesnostalgias.blogspot.gr/
.jpg)
