Ποια άραγε να είναι εκείνη η λεπτή γραμμή που κάνει κάποιους συγγραφείς διάσημους, πασίγνωστους και αντικείμενο διαρκών μελετών και αναφορών, ενώ κάποιοι άλλοι, εξίσου σημαντικοί και αξιόλογοι, παραμένουν σε –σχετική– αφάνεια; H απάντηση ίσως να μην είναι απλή, ή να μην είναι μόνο μία. Ο Τάκης Λάππας (Λειβαδιά 27/11/1904 – Αθήνα 1995), ανήκει σε αυτή την ιδιαίτερη κατηγορία των αφανών ηρώων της (πραγματικά) ελληνικής λογοτεχνίας. Ο –στους πολλούς σήμερα, σχετικά άγνωστος– σημαντικός αυτός δημιουργός, αποφοίτησε από τη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και στράφηκε από νωρίς στη λογοτεχνία και την ιστορική μελέτη ενώ παράλληλα εργαζόταν σε δημόσια υπηρεσία.
Περισσότερο τον τράβηξε η ιστορία της ιδιαίτερης πατρίδας του, της Ρούμελης, κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας, της Ελληνικής Επανάστασης και κατά τους μετέπειτα χρόνους. Κυκλοφόρησε συνολικά 85 βιβλία. Τα 50 με ιστορικά θέματα, βιογραφίες, ιστορικές μελέτες ενώ ασχολήθηκε επιτυχώς και με τη λαογραφία. Τα 35 βιβλία του απευθύνονται κυρίως σε παιδιά και εφήβους με βιογραφίες ηρώων κι αγωνιστών του Εικοσιένα, εικονογραφημένα από διαφόρους εκλεκτούς καλλιτέχνες. Σε ημερήσιες εφημερίδες και γνωστά περιοδικά έγραψε πιο πολλά από 600 άρθρα με θέματα: Ιστορικές μελέτες και δοκίμια, άρθρα, αφηγήματα ιστορικά, λαογραφικά, διηγήματα, λογοτεχνικές διατριβές και διάφορες ανακοινώσεις, θεατρικές εικόνες, ταξιδιωτικές εντυπώσεις κλπ. Μερικά απ' αυτά κυκλοφόρησαν σε ανάτυπα. Σπάνια έγραφε με το ψευδώνυμο, στην αρχή Τάκης Λειβαδίτης και ύστερα ΤΑΛΑΟΣ από τα αρχικά του ονόματος του.
Υπήρξε εξαιρετικός χειριστής της δημοτικής γλώσσας, προσδίδοντας στο συνολικό του έργο ένα προσωπικό λογοτεχνικό ύφος. Το “Μικροί Ήρωες του Εικοσιένα”, κυκλοφόρησε το 1957 και ανήκει στη μακρά σειρά μυθιστορημάτων του που σχετίζονταν με την Επανάσταση. Ζωντανή γραφή, που κρατά τη δύναμη της ως σήμερα, στέρεο ιστορικό πλαίσιο με πληθώρα ιστορικών/λαογραφικών στοιχείων εκεί που κρίνεται απαραίτητο, στρωτοί λογοτεχνικοί διάλογοι, χαρακτηρίζουν το βιβλίο αυτό, όπως και το σύνολο του έργου του. Και εδώ η αριστουργηματική εσωτερική εικονογράφηση ανήκει στο μεγάλο Μέντη Μποσταντζόγλου (Μποστ)! Σε μία από τις πλέον γοητευτικές του, εικονογραφικές δημιουργίες που τιμούν την αληθινή ζωγραφική τέχνη. Οι “Μικροί ήρωες του Εικοσιένα” σφύζουν από μυθιστορηματική δράση, υγιές πατριωτικό συναίσθημα, ελληνικότητα και πραγματική λαϊκή λογοτεχνική αισθητική.
Ακολούθησαν και προηγήθηκαν παρόμοια βιβλία από το συγγραφέα, ο οποίος προφανώς, παρέμεινε απόλυτα πιστός σε ότι πρέσβευε και αγαπούσε πραγματικά. Στις δεκαετίες ΄50 και ’60 υπήρξε μία σχετική αναγνώριση του λογοτεχνικού του έργου καθώς και πληθώρα βραβεύσεων-μεταλλίων για τα ιστορικά του μυθιστορήματα. Χαρακτηριστικά αναφέρω το Χρυσούν Μετάλλιον Ιεράς Πόλεως Μεσολογγίου (1960, για το βιβλίο του «Ρουμελιώτικος Τύπος»), το βραβείο από την Ακαδημία Αθηνών (1946, για το βιβλίο του "Θανάσης Διάκος") και το «Βραβείο Κώστα και Ελένης Ουράνη» το 1981 από την Ακαδημία Αθηνών για το σύνολο των τριάντα πέντε βιβλίων βιογραφιών του για εφήβους. Έφυγε αθόρυβα και πλήρης ημερών το 1995. Άνηκε σε μία γενιά αυθεντικών λαϊκών δημιουργών-πεζογράφων, είδος που τείνει να εκλείψει τις τελευταίες δεκαετίες.
Αξίζει σίγουρα να έρθει κάποιος σε επαφή με το έργο του Τάκη Λάππα, και ακόμη περισσότερο, αξίζει να το γνωρίσει κανείς και στα παιδιά του. Διότι, αυθεντική λαική, ιστορική λογοτεχνία, με πραγματικό ήθος και ιστορικές διδαχές δύσκολα ανακαλύπτει κανείς πλέον. Και στη περίπτωση του εν λόγω συγγραφέα, η ποιότητα είναι δεδομένη, ενώ η γραφή του άξια και διαχρονική. Κάποια μυθιστορήματα του κυκλοφορούν ακόμη από τις εκδόσεις Ατλαντίς και Πατάκη, ενώ αρχείο του λογοτέχνη υπάρχει στο Ελληνικό Λογοτεχνικό και Ιστορικό Αρχείο (Ε.Λ.Ι.Α.). Τα περισσότερα από τα έργα του διατίθενται Online μέσα από την ψηφιακή συλλογή της Βιβλιοθήκης Λιβαδειάς.
Αθάνατο Εικοσιένα. 1958.
Βοιωτικά μοναστήρια. 1950.
Γυναίκες στο Εικοσιένα. 1961.
Δοξασμένη Έξοδος. 1968.
Ήρωες και ηρωίδες. 1967.
Ήρωες του '21 στα Παιδικά τους Χρόνια. 1973.
Καραϊσκάκης. 1963.
Καραβοκύρηδες στο Εικοσιένα. 1974.
Κανάρης. 1965.
Κολοκοτρώνης. 1968.
Μικροί ήρωες του Εικοσιένα. 1957.
Μιαούλης. 1967.
Νικηταράς. 1970.
Ξεχασμένοι ήρωες. 1963.
Ο αητός του Σουλίου (Μάρκος Μπότσαρης). 1959.
Ο θαλασσομάχος του Αιγαίου (Λάμπρος Κατσώνης). 1961.
Ο Κατσαντώνης. 1962.
Ο Μακρυγιάννης. 1974.
Οι δύο Πρίγκηπες (Α. και Δ. Υψηλάντης). 1964.
Οδυσσεύς Αντρούτσος. 1961.
Παιδιά του Εικοσιένα. 1950.
Κείμενο: Χρήστος Νάστος
Επιμέλεια παρουσίασης: Παναγιώτης Πλαφουτζής
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου