Το κλείσιμο του βιβλιοπωλείου της Εστίας, μετά από 128 χρόνια λειτουργίας

To Σάββατο 30 Μαρτίου 2013 ήταν η τελευταία ημέρα λειτουργίας του ιστορικού βιβλιοπωλείου της Εστίας, στην οδό Σόλωνος 60, στο κέντρο της Αθήνας.

Το βιβλιοπωλείο της Εστίας, έχοντας ανοίξει από το 1885, λειτούργησε 128 συνεχόμενα έτη. Η μεταφορά του από την οδό Σταδίου στην οδό Σόλωνος, πριν από 21 χρόνια, ήταν η αφορμή για έναν «πυρετό του χρυσού» που οδήγησε πάρα πολλά βιβλιοπωλεία να μεταφερθούν κοντά, με την περιοχή τελικά να γίνεται αυτή με τα περισσότερα βιβλιοπωλεία στην πρωτεύουσα.

Οι φιλόξενοι χώροι του ιστορικού αθηναϊκού βιβλιοπωλείου αποτέλεσαν στέκι συγγραφέων και βιβλιόφιλων, πολιτικών και δημοσιογράφων όλα τα χρόνια και μέχρι το 2013, παρά την ύπαρξη πλέον των υπερσύγχρονων λαμπερών βιβλιοπωλείων–πολυκαταστημάτων.

Για χρόνια προσέλκυε ανθρώπους των γραμμάτων, των τεχνών αλλά και πολιτικούς. Από το 1855 μέχρι το 2013 υπήρξε πολιτιστικός κόμβος -σε συνδυασμό με τις ομώνυμες εκδόσεις.

Από τους πιο ιστορικούς θαμώνες της Εστίας στη Σόλωνος υπήρξε ο Φρέντυ Γερμανός, που καθισμένος με τις ώρες στους χώρους ξεφύλλιζε βιβλία και έπιανε κουβέντα με όποιον τον πλησίαζε. Η Εστία αποτελούσε το δεύτερο «πνευματικό σπίτι» του, μετά το πρώτο που βρισκόταν λίγα μέτρα πιο πάνω στον ίδιο δρόμο. Για το λόγο αυτό με πρωτοβουλία του Δήμου Αθηναίου έξω από το βιβλιοπωλείο υπάρχει σχετική μαρμάρινη αναμνηστική πλάκα.

Οι εκδόσεις της Εστίας συνεχίζουν την δραστηριότητά τους. Το όμορφο και αγαπημένο βιβλιοπωλείο, δυστυχώς, δεν μπόρεσε να ανταπεξέλθει στις πιέσεις της οικονομικής κρίσης.

Την τελευταία ημέρα λειτουργίας του, αναρτήθηκε στην είσοδο του βιβλιοπωλείου μία ανακοίνωση στην οποία αναφερόταν πως η οικονομική κρίση οδήγησε στο κλείσιμο της «Εστίας».

Η ανακοίνωση στην είσοδο του βιβλιοπωλείου

Τα τελευταία χρόνια, οι λιγοστοί (μερικές χιλιάδες που μετά βίας συγκροτούν δεκάδα) ανήσυχοι Ελλήνες, για τους οποίους η βόλτα στα πραγματικά βιβλιοπωλεία, η αγορά βιβλίων και γενικότερα η ανάγνωση, ανέκαθεν αποτελούσαν αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής τους –εσωτερικής αλλά και κοσμικής– έχουν κάθε λόγο να νιώθουν απογοήτευση.

Ισχύει όμως το ίδιο και για την πλειοψηφία των συμπατριωτών τους, στα μάτια των οποίων το βιβλίο αποτελούσε και αποτελεί ένα «παράξενο» αντικείμενο αμφιλεγόμενης χρήσης;

Ποιος «κλαίει» πραγματικά σήμερα για την εξαφάνιση από το αθηναϊκό τοπίο του Βιβλιοπωλείου της Εστίας, σε μία χώρα με τα χαμηλότερα ποσοστά αναγνωστών πανευρωπαϊκώς (απόδειξη τα φτωχά τιράζ των 400 και 500 αντιτύπων των εκδοτικών οίκων);

Με αυτά και μ’ αυτά, άλλη μία επιχείρηση κατέβασε ρολά, θύμα της κρίσης που δεν κάνει διακρίσεις, έστω κι αν αυτή η επιχείρηση υπήρξε συνυφασμένη με την ίδια την ιστορία του νεότερου ελληνικού κράτους, την πνευματική της ταυτότητα, τις διανοητικές αναζητήσεις της, έστω κι αν συγκαταλεγόταν στις πέντε μακροβιότερες της χώρας, έστω κι αν το κλείσιμό της αποτελεί μία από τις πιο θλιβερές εξελίξεις στην Ελλάδα της κρίσης, έστω… έστω…

Ο "Κύκλος της Εστίας", η πνευματική αφρόκρεμα στα τέλη 19ου, αρχές 20ού αιώνα. Μεταξύ άλλων διακρίνονται οι Γιάννης Ψυχάρης, Κωστής Παλαμάς, Γεώργιος Δροσίνης, Γρηγόριος Ξενόπουλος (όρθιοι). 
Κάτω, μεταξύ άλλων οι Γ. Πολίτης, Γ. Σουρής, Εμμ. Ροΐδης... 

Ιερά τέρατα της ελληνικής λογοτεχνίας!

Η ιστορία ενός μεγάλου βιβλιοπωλείου

Η Εστία ξεκίνησε ως εβδομαδιαίο περιοδικό. Ιδρύθηκε το 1876 από τον Παύλο Διομήδη και το 1881 την ανέλαβε ο τήνιος δάσκαλος Γεώργιος Κασδόνης. Ηταν χρονιά εθνικής ανάτασης, μια και μόλις είχαν προσαρτηθεί στη χώρα η Θεσσαλία και η Άρτα. Η Εστία συσπείρωσε γύρω της την περίφημη γενιά του 1880, η οποία διαπνεόταν από καινοτόμες αντιλήψεις (δημοτικισμός, ηθογραφία, σύγχρονη ζωή).

Αν σκεφθούμε ότι με την ίδρυση του ελληνικού κράτους ο αναλφαβητισμός ήταν σχεδόν γενικός στο σύνολο του πληθυσμού (το έτος 1879 ως αναλφάβητο καταγράφεται το 69,20% των ανδρών και το 92,96% των γυναικών), καταλαβαίνουμε τη σημασία της ίδρυσης και της εξέλιξης της Εστίας.

Δημιούργημα του Γ. Κασδόνη το 1885, στεγασμένο αρχικά στο νούμερο 32 της οδού Σταδίου, το Βιβλιοπωλείον της Εστίας έμελλε να μετατραπεί σε θύλακα πολιτισμού και εστία των σημαντικότερων εκδοτικών εγχειρημάτων της νεότευκτης Ελλάδας: εκπαιδευτικά βιβλία, το Πανελλήνιον Βιβλιογραφικόν Δελτίον, μεταφράσεις αρχαίων Ελλήνων συγγραφέων, λογοτεχνία.

«Το 1925 εισέρχεται στον εκδοτικό οίκο ο Κωνσταντίνος Σαραντόπουλος, ανιψιός του Ιωάννη Κολλάρου, που θα αναλάβει την επιχείρηση μόνος του μετά τον θάνατο του θείου του, το 1956. Ο Σαραντόπουλος θα συνδέσει το όνομά του με τη δημιουργία της περίφημης Σειράς Νέας Ελληνικής Λογοτεχνίας στην οποία θα στεγαστεί το σύνολο της γενιάς του '30. Το 1972 ο εκδοτικός οίκος περνάει στα χέρια της κόρης του Κ. Σαραντόπουλου, Μαρίνας (Μάνιας) Καραϊτίδη, η οποία θα ανανεώσει την εκδοτική παραγωγή με νέες σειρές και ονόματα. Η συνέχεια ανήκε στα παιδιά της κυρίας Μάνιας, την Εύα Καραϊτίδη στο εκδοτικό (που ευτυχώς συνεχίζει με συνεχώς καλύτερους τίτλους) και τον Γιάννη Καραϊτίδη που ανέλαβε το βιβλιοπωλείο σε αυτή τη δύσκολη εποχή» (απόσπασμα από άρθρο του Γιάννη Μπασκόζου στο Βήμα).

Έκτοτε, ο εκδοτικός οίκος και το βιβλιοπωλείο θα συνδεθούν με την αφρόκρεμα της ελληνικής λογοτεχνικής παραγωγής: Βενέζης, Καραγάτσης, Τερζάκης, Μυριβήλης, Αθανασιάδης, Βλάχος, Δέλτα, Θεοτοκάς, Σαράντη, Ιορδανίδου, Βαλτινός…

Μέρος του κειμένου προέρχεται από:
http://www.iefimerida.gr/
http://www.koutipandoras.gr/
http://mikrosserifis.blogspot.gr/