Οι ταινίες που αγαπήσαμε 55: Στενές Επαφές Τρίτου Τύπου / Close Encounters of the Third Kind (1977)

Σενάριο/Σκηνοθεσία: Steven Spielberg
Παραγωγή: Julia Phillips, Michael Phillips
Πρωταγωνιστές: Richard Dreyfuss, Teri Garr, Melinda Dillon, François Truffaut
Φωτογραφία: Vilmos Zsigmond
Μοντάζ: Michael Kahn
Μουσική: John Williams
Εταιρείες Παραγωγής: Columbia Pictures, EMI Films
Πρώτη προβολή: 16 Νοεμβρίου 1977
Διάρκεια: 135' (Theatrical Version)
132' (Special Edition)
137' (Director's Cut)
Χώρα Παραγωγής: Η.Π.Α.
Γλώσσα: Αγγλικά
Προϋπολογισμός παραγωγής: $19,4 εκατομμύρια
Box office: $306,9 εκατομμύρια

Υπόθεση: Στην έρημο Σονόρα, ο Γάλλος επιστήμονας Κλοντ Λακόμπ, ο Αμερικανός διερμηνέας του, ο χαρτογράφος Ντέιβιντ Λάγκλιν και άλλοι ερευνητές, ανακαλύπτουν μια πτήση που χάθηκε λίγο μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Το αεροπλάνο είναι σε άριστη κατάσταση, αλλά χωρίς επιβάτες. Ένας ηλικιωμένος μάρτυρας που βρίσκεται κοντά ισχυρίζεται ότι «ο ήλιος βγήκε τη νύχτα και του τραγούδησε». Στην έρημο Γκόμπι ανακαλύπτεται ένα εξαφανισμένο πλοίο, άθικτο και εντελώς άδειο. Εν τω μεταξύ, κοντά στην Ινδιανάπολη, οι ελεγκτές εναέριας κυκλοφορίας παρακολουθούν δύο πτήσεις αεροπορικών εταιρειών που αποφεύγουν μια σύγκρουση στον αέρα με ένα Αγνώστου Ταυτότητας Ιπτάμενο Αντικείμενο (UFO).
Σε ένα αγροτικό σπίτι, ο τρίχρονος Μπάρι Γκίλερ ξυπνά για να βρει τα παιχνίδια του να λειτουργούν μόνα τους. Αρχίζει να ακολουθεί κάτι έξω, αναγκάζοντας τη μητέρα του, Τζίλιαν, να τον κυνηγήσει.

Μεγάλης κλίμακας διακοπές ρεύματος αρχίζουν να γίνονται στην περιοχή, αναγκάζοντας τον ηλεκτρολόγο Ρόι Νίρι να το ερευνήσει. Ενώ προσπαθεί να προσανατολιστεί, ο Ρόι βιώνει μια στενή επαφή με ένα UFO και όταν αυτό πετά πάνω από το φορτηγό του, καίει ελαφρά την πλευρά του προσώπου του με τα φώτα του. Το UFO απογειώνεται με άλλα τρία στον ουρανό, καθώς ο Ρόι και τρία αυτοκίνητα της αστυνομίας τα καταδιώκουν. Το διαστημόπλοιο εξαφανίζεται στον νυχτερινό ουρανό, αλλά η μεταφυσική εμπειρία αφήνει τον Ρόι γοητευμένο. Γοητεύεται από τα UFO και -προς απογοήτευση της συζύγου του, Ρόνι, αρχίζει να έχει εμμονή με υποσυνείδητες εικόνες ενός σχήματος που μοιάζει με βουνό, φτιάχνοντας συχνά μοντέλα του. Στο μεταξύ, η Τζίλιαν αποκτά εμμονή, σκιαγραφώντας τη μοναδική εικόνα του βουνού. Αμέσως μετά, τρομοκρατείται στο σπίτι της από ένα UFO που κατεβαίνει από τα σύννεφα. Καταπολεμά τις βίαιες προσπάθειες αόρατων όντων να μπουν στο σπίτι, αλλά μέσα στο χάος, ο μικρός Μπάρι απάγεται.

Ο Λακόμπ και ο Λάγκλιν —μαζί με μια ομάδα εμπειρογνωμόνων των Ηνωμένων Εθνών— συνεχίζουν να ερευνούν την αυξανόμενη δραστηριότητα των UFO και περίεργα, σχετικά περιστατικά. Μάρτυρες στη Νταραμσάλα της Βόρειας Ινδίας αναφέρουν ότι τα UFO παράγουν διακριτικούς ήχους: μια πεντάφωνη μουσική φράση σε μεγάλη κλίμακα. Οι επιστήμονες αναμεταδίδουν τον ήχο στο διάστημα, αλλά απογοητεύονται από την απάντηση: μια φαινομενικά ανούσια σειρά αριθμών (104 44 30 40 36 10) που επαναλαμβάνεται ξανά και ξανά έως ότου ο Λάγκλιν, με το ιστορικό του στη χαρτογραφία, την αναγνωρίζει ως ένα σύνολο γεωγραφικών συντεταγμένων, τα οποία δείχνουν προς τον "Πύργο των Διαβόλων" κοντά στο Μούρκροφτ του Ουαϊόμινγκ. Ο Λακόμπ και ο αμερικανικός στρατός συγκλίνουν προς το Ουαϊόμινγκ. Ο στρατός των Ηνωμένων Πολιτειών εκκενώνει την περιοχή, δημοσιεύοντας ψευδείς αναφορές στα μέσα ενημέρωσης για ένα σιδηροδρομικό ατύχημα, από το οποίο έχει χυθεί ένα τοξικό νευρικό αέριο, ενώ προετοιμάζει μια μυστική ζώνη προσγείωσης για τα UFO και τους επιβαίνοντες τους...
Εν τω μεταξύ, ο Ρόι γίνεται όλο και πιο ασταθής και αναγκάζει την Ρόνι να τον εγκαταλείψει, παίρνοντας μαζί της τα τρία παιδιά τους. Όταν ένα ειδησεογραφικό πρόγραμμα για το ατύχημα του τρένου κοντά στον "Πύργο των Διαβόλων" μεταδίδεται στην τηλεόραση, ο Ρόι και η Τζίλιαν βλέπουν την ίδια εκπομπή, αναγνωρίζοντας το ίδιο βουνό που έβλεπαν. Αυτοί, μαζί με άλλους ταξιδιώτες που βιώνουν τα ίδια οράματα, ξεκινούν για τον "Πύργο των Διαβόλων", παρά τις δημόσιες προειδοποιήσεις για τα τοξικά αέρια...

Το "Στενές Επαφές Τρίτου Τύπου" ήταν ένα πολυαγαπημένο έργο για τον Steven Spielberg. Στα τέλη του 1973, σύναψε συμφωνία με την Columbia Pictures για μια ταινία επιστημονικής φαντασίας. Αν και ο Spielberg έλαβε αποκλειστικά τα εύσημα για το σενάριο, βοηθήθηκε από τους Paul Schrader, John Hill, David Giler, Hal Barwood, Matthew Robbins, και Jerry Belson, οι οποίοι συνέβαλαν στο σενάριο σε διάφορους βαθμούς. Ο τίτλος προέρχεται από την ταξινόμηση των στενών επαφών με εξωγήινους του Ουφολόγου Josef Allen Hynek, στην οποία η "τρίτου τύπου επαφή" υποδηλώνει ανθρώπινες παρατηρήσεις εξωγήινων ή «ζωών όντων». Ο Douglas Trumbull ανέλαβε την εποπτία των οπτικών εφέ, ενώ ο Carlo Rambaldi σχεδίασε τους εξωγήινους.

Με προϋπολογισμό παραγωγής 19,4 εκατομμυρίων δολαρίων, η ταινία κυκλοφόρησε σε περιορισμένο αριθμό πόλεων στις 16 Νοεμβρίου και στις 23 Νοεμβρίου 1977, πριν επεκταθεί σε ευρεία κυκλοφορία τον επόμενο μήνα. Ήταν μια κρίσιμη και οικονομική επιτυχία, έχοντας τελικά εισπράξεις πάνω από 300 εκατομμύρια δολάρια παγκοσμίως. Η ταινία έλαβε πολυάριθμα βραβεία και υποψηφιότητες στα 50α Βραβεία Όσκαρ, στα 32α Βραβεία Κινηματογράφου της Βρετανικής Ακαδημίας, στην 35η Χρυσή Σφαίρα και στα 5α Βραβεία Κρόνου και έχει αναγνωριστεί ευρέως από το Αμερικανικό Ινστιτούτο Κινηματογράφου.

Τον Δεκέμβριο του 2007, κρίθηκε "πολιτιστικά, ιστορικά ή αισθητικά σημαντική" από τη Βιβλιοθήκη του Κογκρέσου των Ηνωμένων Πολιτειών και επιλέχθηκε για διατήρηση στο Εθνικό Μητρώο Ταινιών. Μια Ειδική Έκδοση της ταινίας, που περιλαμβάνει συντομευμένες και νέες σκηνές, κυκλοφόρησε στις κινηματογραφικές αίθουσες το 1980. Ο Spielberg συμφώνησε να κάνει την ειδική έκδοση για να προσθέσει περισσότερες σκηνές που δεν μπόρεσαν να συμπεριλάβουν στην αρχική κυκλοφορία, με το στούντιο να απαιτεί μια αμφιλεγόμενη σκηνή που απεικονίζει το εσωτερικό του εξωγήινου μητρικού πλοίου.

Η δυσαρέσκεια του Spielberg με την αλλαγμένη σκηνή τέλους οδήγησε σε μια τρίτη εκδοχή της ταινίας, που αναφέρεται ως το Director's Cut, που κυκλοφόρησε σε VHS και LaserDisc το 1998 (και αργότερα σε DVD και Blu-ray). Αυτή η σκηνοθετική έκδοση είναι η μεγαλύτερη εκδοχή της ταινίας, συνδυάζοντας τα αγαπημένα στοιχεία του Spielberg και από τις δύο προηγούμενες εκδόσεις, αλλά αφαιρώντας τις σκηνές μέσα στο εξωγήινο μητρικό πλοίο. Η ταινία αργότερα έγινε remaster σε 4K και επανακυκλοφόρησε στους κινηματογράφους την 1η Σεπτεμβρίου 2017 για την 40η επέτειό της.

Παρακολουθήστε τώρα το trailer της ταινίας, στο κορυφαίο vintage κανάλι του ελληνικού YouTube:

📺4362